Từ ngày 13 đến ngày 20 tháng 5 năm 2024, Viện Thuốc lá đã cử cán bộ tham gia đoàn công tác của Tổng công ty Thuốc lá Việt Nam đi tham dự Hội chợ thuốc lá World Tobacco Africa 2024 tại Zimbabwe, kết hợp làm việc với các đối tác tiềm năng và tìm hiểu thị trường thuốc lá tại Nam Phi.
Tại Zimbabwe, thông qua Hội chợ, đoàn đã làm việc với các đơn vị đối tác Hail & Cotton, Imperial Tobacco Company, Premium Leaf Tobacco, Innovia, Tobacco Research Boad… tìm hiểu các sản phẩm thuốc lá mới, tình hình sản xuất, sản lượng, chính sách và giá bán các sản phẩm thuốc lá; tình hình nghiên cứu và sản xuất thuốc lá nguyên liệu. Trong các buổi làm việc, đoàn công tác đã trao đổi, chia sẻ mong muốn xây dựng mối quan hệ hợp tác trong các lĩnh vực về cung ứng nguyên liệu; đề xuất hợp tác, chia sẻ thông tin trong quá nghiên cứu, sản xuất, sử dụng hạt giống và các vật tư khác phục vụ quá trình sản xuất nguyên liệu,…
Đoàn cũng đã tới thăm dây chuyền chế biến và tách cọng tại nhà máy sản xuất nguyên liệu của công ty Universal Leaf Tobacco (ULT) - đây là đơn vị trung gian giữa nông dân trồng thuốc lá và các nhà sản xuất thuốc lá, công ty chuyên thu mua, chế biến và phân phối các loại lá thuốc lá bao gồm thuốc lá Virginia, thuốc lá Burley, thuốc lá nâu hong gió và thuốc lá Oriental. Tại đây, đoàn đã được đại diện công ty giới thiệu về quy mô và công nghệ của các dây chuyền, những kinh nghiệm tổ chức và quản lý vận hành trong quá trình sản xuất.
Tại Nam Phi, đoàn đã khảo sát thị trường thuốc lá điếu, cùng đại diện Đại sứ quán và Thương vụ Việt Nam tại Nam Phi tiếp xúc và trao đổi với các đối tác sản xuất và phân phối thuốc lá chính (Hiệp hội Thương mại khu vực miền trung và miền nam Châu Phi, Công ty MRT Uhuru Group Ltd và Công ty GOLD LEAF TOBACCO - doanh nghiệp sản xuất thuốc lá lớn thứ 2 tại Nam Phi). Qua trao đổi, tiếp xúc các bên đều mong muốn sẽ tăng cường chia sẻ thông tin để cùng tìm kiếm cơ hội hợp tác thương mại trong thời gian tới.
Chuyến công tác đã tạo điều kiện để các cán bộ Viện Thuốc lá tiếp cận với nền sản xuất nguyên liệu thuốc lá tiên tiến của Zimbabwe và mở ra cơ hội để học hỏi, hợp tác. Zimbabwe là nhà sản xuất nguyên liệu thuốc lá lớn trên thế giới với sản lượng biến động trong giai đoạn 5 năm 2018 - 2022 từ mức 162.370 tấn (2021) đến 239.906 tấn (2018). Bên cạnh thuốc lá vàng sấy là chủng loại sản xuất chủ yếu thì Zimbabwe còn sản xuất thuốc lá Burley và một lượng nhỏ thuốc lá nâu phơi, thuốc lá Oriental. Thuốc lá vàng sấy sản xuất tại Zimbabwe có chất lượng rất tốt nên được xuất khẩu đi nhiều nước trên thế giới. Hệ thống sản xuất nguyên liệu thuốc lá tại đây được tổ chức có hệ thống theo mô hình sản xuất lớn.
Công tác nghiên cứu khoa học về chọn tạo, khảo nghiệm giống, tối ưu hóa kỹ thuật canh tác và sơ chế thuốc lá được triển khai bởi Hội đồng nghiên cứu thuốc lá (Tobacco Research Board - TRB) có trụ sở tại Harare. Công tác khảo nghiệm các giống thuốc lá mới được tiến hành hàng năm tại tất cả các trạm nghiên cứu của TRB gồm Banket, Oriental, Kutsaga và tại một số địa điểm của các vùng trồng khác nhau như Beatrice, thung lũng Burma, Chiredzi, Karoi, Marondera Trelawney, Tengwe và Wedza. Các giống cho kết quả tốt qua đánh giá, khảo nghiệm sẽ được khuyến cáo để phát triển trong sản xuất ở vụ mùa tiếp theo. Bộ giống thuốc lá của Zimbabwe rất phong phú với khả năng kháng các bệnh hại chính tại mỗi vùng đã hạn chế thiệt hại gây ra do dịch bệnh cho người sản xuất nguyên liệu.
Công tác sản xuất nguyên liệu thuốc lá được triển khai thông qua ký hợp đồng giữa các công ty đa quốc gia như Imperial Tobacco Company, Premium Leaf Tobacco, Universal Leaf Tobacco, v.v. và các nông hộ với sự giám sát chặt chẽ về nguồn giống và tuân thủ kỹ thuật trong các khâu trồng trọt, hái sấy, phân cấp. Sản phẩm sau thu mua tiếp tục được phân loại để bán cho khách hàng thông qua sàn đấu giá hoặc chế biến theo các đơn đặt hàng đã có.
Thực tế cho thấy, với điều kiện tự nhiên thuận lợi và công tác sản xuất nguyên liệu được tổ chức tốt, sản phẩm nguyên liệu của Zimbabwe có tính đồng đều cao và chất lượng tốt. Đây là mô hình tốt cả về nghiên cứu cũng như tổ chức sản xuất nên Viện Thuốc lá sẽ kết nối với Hội đồng nghiên cứu thuốc lá Zimbabwe để học tập kinh nghiệm, trao đổi thu thập nguồn gen nhằm thúc đẩy công tác chọn tạo giống cũng như phát triển mô hình sản xuất nguyên liệu thuốc lá tiên tiến tại Việt Nam.
Hình 1: Đoàn tham gia Hội chợ World Tobacco Africa 2024 tại Thủ đô Harare, Cộng hòa Zimbabwe
Hình 2: Đoàn thăm nhà máy sản xuất nguyên liệu của Công ty Universal Leaf Tobacco
Hình 3: Đoàn công tác làm việc với Đại sứ quán và Thương vụ Việt Nam tại Nam Phi.
